Carbon Footprint (คาร์บอน ฟุตพริ้นท์) คืออะไร? พร้อมวิธีคำนวณที่ธุรกิจต้องรู้

‘Carbon footprint (คาร์บอนฟุตพริ้นท์)’ ถือเป็นมาตรวัดสำคัญสำหรับธุรกิจในยุคที่โลกกำลังมุ่งหน้าเข้าสู่ ‘Net 0’ โดยมีขั้นตอนที่สำคัญคือ ‘การคำนวณคาร์บอนฟุตพริ้นท์’ ที่จะเป็นตัวสะท้อนผลกระทบของธุรกิจที่มีต่อสิ่งแวดล้อม และสังคม ผ่านปริมาณก๊าซเรือนกระจก (Green House Gases, GHG) ที่ปลดปล่อยออกมา ทั้งที่เกิดขึ้นทางตรงจากกระบวนการผลิต หรือที่เกิดขึ้นทางอ้อมในแต่ละจุดของวัฏจักรชีวิตของสินค้า การคำนวณคาร์บอนฟุตพริ้นท์ จะช่วยให้ธุรกิจเห็นภาพรวมการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่เกิดขึ้น และวางกลยุทธ์แก้ไขได้อย่างถูกจุด

Carbon footprint คืออะไร?

Carbon footprint คือ การวัดปริมาณก๊าซเรือนกระจก (Greenhouse gases, GHG) ที่ถูกปลดปล่อยออกมาทั้งทางตรง และทางอ้อมจากองค์กร บุคคล ผลิตภัณฑ์ หรือบริการ ซึ่งการวัดคาร์บอนฟุตพริ้นท์ที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจของคุณนั้น จะถูกคำนวณจากกิจกรรมต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น เช่น พลังงานที่ใช้ในกระบวนการการให้ความร้อน ระบบการให้แสงสว่าง ระบบการขนส่ง กระบวนการต่างๆ ทั้งทางภาคอุตสาหกรรม และเชิงพาณิชย์ ซึ่งอาจรวมไปถึงการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกในขั้นตอนต่างๆ ของซัพพลายเชนด้วย

ทำไมต้องวัดคาร์บอนฟุตพริ้นท์?

การวัด Carbon Footprint เทียบได้กับการชั่งน้ำหนัก และเช็คคุณค่าทางโภชนาการของอาหารที่คุณกินในแต่ละวัน ซึ่งเป็นขั้นตอนสำคัญที่ต้องทำสำหรับคนที่ต้องการลดน้ำหนักอย่างมีประสิทธิภาพ ด้วยการปรับพฤติกรรมอย่างถูกจุด

ประโยชน์ของการวัดคาร์บอนฟุตพริ้นท์ขององค์กร เช่น

-บริหารจัดการการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจก และติดตามผลการปรับกระบวนการเพื่อลดการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจก และลดผลกระทบที่มีต่อโลก

-เดินหน้าสู่เป้าหมายด้านความยั่งยืนขององค์กร

-เตรียมรายงานด้านความยั่งยืนที่มีข้อมูลครบถ้วน น่าเชื่อถือ สำหรับผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทั้งในและนอกองค์กร

และที่สำคัญ การมีฐานข้อมูล Carbon Footprint ที่วัดผลได้ชัดเจน พร้อมแผนการจัดการการปล่อยก๊าซเรือนกระจกอย่างเป็นรูปธรรม จะช่วยย่นระยะเวลาในการเข้าถึงมาตรฐานสีเขียวต่างๆ ทั้งในไทยและระดับสากล ดึงดูดคู่ค้าให้มาทำธุรกิจกับคุณได้ง่ายยิ่งขึ้น โดยการวัด Carbon Footprint จะมีทั้ง “การวัด Carbon Footprint ขององค์กร (Carbon Footprint for Organization, CFO)” และ “การวัด Carbon Footprint ของผลิตภัณฑ์ (Carbon Footprint of Product, CFP)” ซึ่งมีรายละเอียดการวัดประเมิน และจุดประสงค์การใช้งานที่แตกต่างกัน

ทำความรู้จักกับ ‘CBAM’ มาตรการภาษีคาร์บอน ก้าวสำคัญของตลาดส่งออก ได้ที่นี่

ประเมิน Carbon Footprint ของธุรกิจเริ่มต้นอย่างไร?

การประเมินคาร์บอนฟุตพริ้นท์ของธุรกิจนั้นถูกจัดออกเป็น 3 ประเภทด้วยกัน

Scope 1 การปล่อยและดูดกลับก๊าซเรือนกระจกทางตรงขององค์กร (Direct Emissions):

เช่น การปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกทางตรงจากองค์กร เช่น การใช้เชื้อเพลิงต่างๆ ในกระบวนการผลิต, การใช้ยานยนต์ขนส่งภายในองค์กร, การรั่วไหลของสารทำความเย็น

Scope 2 การปล่อยก๊าซเรือนกระจกทางอ้อมจากการใช้พลังงาน (Indirect Emissions) :

เช่น การซื้อไฟฟ้า ไอน้ำ ความร้อน หรือความเย็น เพื่อนำมาใช้ภายในองค์กร หรือโรงงานอุตสาหกรรม

Scope 3 : การปล่อยก๊าซเรือนกระจกทางอ้อมอื่น ๆ (Other Indirect Emissions) :

เช่น การปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่เกิดขึ้นตามจุดต่างๆ ตลอดทั้งซัพพลายเชนที่นอกเหนือจาก 2 สโคปข้างต้น อาทิ การซื้อวัตถุดิบจากผู้ผลิตต้นน้ำ ซึ่งคิดจากการได้มาซึ่งวัตถุดิบ แปรรูป และขนส่งมายังสถานที่ผลิตของเรา รวมถึงการเดินทางทางธุรกิจที่เกิดขึ้น หรือการเดินทางของพนักงานด้วย

จะเห็นได้ว่า การวัดประเมิน Carbon Footprint เป็นกลไกที่ไม่เพียงช่วยให้องค์กรมองเห็น ‘ผลกระทบต่อโลก’ ที่สร้างขึ้นผ่านปริมาณก๊าซเรือนกระจกที่ปลดปล่อยออกมาในทุกๆ จุดตลอดทั้งซัพพลายเชน แต่ยังเป็นเข็มทิศให้กับองค์กรในการปรับแผนกลยุทธ์สำหรับการเปลี่ยนวิถีการทำธุรกิจของตน มองหาโซลูชั่นส์ใหม่ๆ ทั้งด้านพลังงาน กระบวนการผลิต รวมถึงจัดหาวัตถุดิบทางเลือกที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากขึ้น ซึ่งจะส่งผลดีต่อตัวองค์กรเอง คู่ค้า ผู้บริโภค และยังส่งผลดีต่อโลกด้วย

เกี่ยวกับคาร์บอนไวซ์

Carbonwize เป็น One-stop service ให้บริการการจัดการคาร์บอนฟุตพริ้นท์ครบวงจร ครอบคลุมตั้งแต่ การบริการให้คำปรึกษาโดยผู้เชี่ยวชาญด้านสิ่งแวดล้อม บริการแพลทฟอร์มจัดการก๊าซเรือนกระจก และบริการจัดหาผู้ทวนสอบในระดับประเทศและอินเตอร์เนชันแนล Carbonwize ไม่เพียงช่วยติดตามและจัดทำรายงานตามมาตรฐานด้วยระบบอัตโนมัติ แต่ยังช่วยให้ธุรกิจสามารถวางแผนเพื่อบรรลุเป้าหมาย Net Zero ได้อีกด้วย

ที่มา : Scottish Enterprise, Deloitte, Ecoact, TGO, CarbonFootprint, MASCI

ติดตามข่าวสารด้านความยั่งยืนเพิ่มเติม

คาร์บอนฟุตพริ้นท์ 'องค์กร' และ 'ผลิตภัณฑ์' รายงานอย่างไร รูปแบบไหนที่เหมาะกับองค์กรของคุณ

"CBAM" คืออะไร? ทำความรู้จักมาตรการภาษีคาร์บอน ก้าวสำคัญของตลาดส่งออก

เทคนิคการประยุกต์ความยั่งยืนสู่ธุรกิจ