พ.ร.บ. อากาศสะอาด และ พ.ร.บ. โลกร้อน กฎหมายสองฉบับที่เปลี่ยนเกมธุรกิจไทย
เมื่อพูดถึงกฎหมายสิ่งแวดล้อมของไทย หลายคนอาจสงสัยว่า “พ.ร.บ. อากาศสะอาด” กับ “พ.ร.บ. การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ” เป็นกฎหมายเรื่องเดียวกันหรือไม่ แต่แท้จริงแล้ว ทั้งสองฉบับมุ่งแก้ปัญหาคนละระดับ แต่เชื่อมโยงกันในภาพรวมของนโยบาย Net Zero ประเทศไทย
ที่มาของทั้งสองกฎหมาย
หลังจากประเทศไทยเข้าร่วม Paris Agreement ในปี 2015 รัฐบาลจำเป็นต้องออกกฎหมายระดับชาติรองรับพันธสัญญาด้านสิ่งแวดล้อม
- พ.ร.บ. การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ หรือเรียกสั้นๆว่า พ.ร.บ.โลกร้อน (Climate Change Act) พัฒนาโดย กรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม (DCCE) มีเป้าหมายลดการปล่อย GHG อย่างน้อย 30–40 % จาก BAU ภายใน 2030 และนำไทยไปสู่ Carbon Neutrality ใน 2050 และ Net Zero ใน 2065
- ส่วน พ.ร.บ. อากาศสะอาด (Clean Air Act) เกิดจากแรงผลักดันของสังคม และภาคประชาชน หลังวิกฤติฝุ่น PM₂.₅ ยืดเยื้อหลายปี จึงเสนอให้มีกฎหมายเฉพาะด้าน เพื่อให้ประชาชนมี “สิทธิหายใจในอากาศสะอาด” และให้รัฐมีหน้าที่ดำเนินการเมื่อค่าฝุ่นเกินมาตรฐาน
จุดร่วมของสองร่าง
- สิทธิของประชาชนต่อสิ่งแวดล้อมที่ดี – ทั้งสองร่างยืนยันสิทธิขั้นพื้นฐานในการอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัย และกำหนดให้รัฐต้องเปิดเผยข้อมูลต่อสาธารณะ
- ใช้มาตรการทางเศรษฐศาสตร์ - ทั้งสองฉบับใช้แนวคิด “ผู้ก่อมลพิษเป็นผู้จ่าย” เช่น กองทุน ภาษี ค่าธรรมเนียม หรือ กลไกตลาดคาร์บอน เพื่อสร้างแรงจูงใจให้ทุกภาคส่วนลดมลพิษ
- โครงสร้างการบริหารแบบบูรณาการ - มีคณะกรรมการระดับชาติทำหน้าที่กำหนดนโยบาย และคณะกรรมการระดับจังหวัดติดตามผลการดำเนินงาน
ประเด็นความแตกต่างที่สำคัญ
มุมมองต่อภาคธุรกิจ
หากทั้งสองกฎหมายผ่านพร้อมกัน ธุรกิจจะต้องเผชิญ “สองชั้นของ compliance”
- ชั้นแรก: ควบคุมการปล่อยฝุ่น ควัน กลิ่น และสารมลพิษให้อยู่ในระดับที่กฎหมายกำหนด เพื่อให้คุณภาพอากาศของพื้นที่ไม่เกินค่ามาตรฐานและไม่กระทบสุขภาพชุมชน (Clean Air Act)
- ชั้นที่สอง: รายงานและลดคาร์บอนตามระบบ MRV องค์กรที่เตรียมระบบตรวจวัดข้อมูล Carbon Footprint ล่วงหน้า จะได้เปรียบทางการแข่งขัน และเข้าถึงสินเชื่อ Green Finance ได้ก่อน (Climate Change Act)
สรุป
“อากาศสะอาด” คือสิ่งที่เราหายใจวันนี้ ส่วน “การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ” คือสิ่งที่เราจะส่งต่อให้รุ่นถัดไป
กฎหมายสองฉบับนี้ไม่ได้ซ้ำซ้อน แต่เป็น “จิ๊กซอว์” ที่เชื่อมกันระหว่าง สุขภาพคนไทย กับ เป้าหมาย Net Zero ของประเทศ
🌍 ธุรกิจของคุณพร้อมกับกฎหมายใหม่แล้วหรือยัง?
ในยุคที่ “อากาศสะอาด” คือสิทธิของประชาชนและ “ความเป็นกลางทางคาร์บอน” คือภารกิจของโลก Carbonwize คือสะพานเชื่อมระหว่างทั้งสองโลก เราช่วยองค์กรของคุณเปลี่ยนภาระกฎหมายให้กลายเป็นโอกาสทางธุรกิจ ด้วยแพลตฟอร์มวัดและจัดทำรายงาน GHG พร้อมระบบ MRV แบบอัตโนมัติตามมาตรฐานที่กฎหมายกำหนด และบริการให้คำปรึกษาโดยทีมผู้เชี่ยวชาญ เพื่อเตรียมองค์กรสู่ พ.ร.บ.Climate Change และ Clean Air Act
📧 ติดต่อทีมงานคาร์บอนไวซ์: ติดต่อเรา
อ่านบทความที่เกี่ยวข้อง
- กฎหมายใหม่ “พ.ร.บ. อากาศสะอาด” จะเปลี่ยนชีวิตและธุรกิจไทยอย่างไร?
- เมื่อ พ.ร.บ. โลกร้อน บังคับใช้ จะต้องรายงานคาร์บอนทุกบริษัทเลยหรือเปล่า?
- พ.ร.บ. โลกร้อน: กฎหมายใหม่ที่ผู้ประกอบการต้องรู้
ที่มา: Parliament.go.th, DCCE.go.th